NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
132 - (1607) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب وإسحاق بن
إبراهيم
(واللفظ لابن
أبي شيبة) (قال
إسحاق: أخبرنا.
وقال الآخران:
حدثنا أبو
أسامة) عن الوليد
بن كثير، عن
معبد ابن كعب
بن مالك، عن
أبي قتادة
الأنصاري؛
أنه
سمع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم يقول
(إياكم وكثرة
الحلف في
البيع. فإنه ينفق
ثم يمحق).
{132}
Bize Ebû Bekir b. Ebi
Şeybe ile Ebû Kureyb ve ishâk b. İbrahim rivayet ettiler. Lâfız İbni Ebî
Şeybe'nindir. (İshâk: Bize haber verdi, tâbirini kullandı.) Ötekiler: Bize Ebû
Usâme, Velid b. Kesir'den, o da Ma'bed b. Kâ'b b. Mâlik'ten, o da Ebû
Katâdete'l-Ensârî'den naklen rivayet etti ki, Ebû Katâde Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'i
«Alışverişte çok çok
yemin etmekten sakının! Zira yemîn (malı) harcattırır; sonra yok eder.»
buyururken işitmiş, dediler.
İzah:
Ebû Hureyre (Radiyallahu
ank) rivayetini Buhari, Ebû Dâvûd ve Nesâî «Bûyû'» bahsinde tahrîc etmişlerdir.
Ebû Katâde rivayeti de aynı mânâdadır.
Bu rivâyetlerdeki
yeminden naurâd: Yalan yere yemîn etmektir. Menfeka: Harcamaya sebep, Memhaka: Bereketini gidermeye sebep mânâlarınadır.
Bu kelimeler birer ismi mekân olup mübaleğa için kullanılmışlardır. Asılları
masdar-ı mîmîdir. Aynı kelimeler: Münfika ve Mümhika şekillerinde ismi fail
olarak da rivayet edilmişlerdir.
Hadîs-i şeriV her iki rivâyetiyle
ahşverişte çok yemin etmenin memnu' olduğuna delildir. Çünkü lüzumsuz yere
yemîn etmek mekruhtur. Burada ona bir de malın revâc bulması inzimam
etmektedir. Bir de müşteri çok defa yemine aldanır.
Hâsılı yeminle mal
satmak satıcının zannına göre malın harcanmasına sebep olursa da hakîkatta
bereketinin elden gitmesine sebep olur. Bu hem dünyevi, hem uhrevî tasavvur
edilebilir. Dünyada malı telef olabilir; yahut faydasız yere harcanır. Âhirette
ise sevabı kalmaz.